Καταρράκτης

Καταρράκτης ονομάζεται η θόλωση του φακού του ματιού. Εκδηλώνεται στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού, αλλά μπορεί να προκληθεί και απο νοσήματα ή τραυματισμούς, ενώ σπάνια υπάρχει εκ γενετής (συγγενής καταρράκτης). Δεν αντιμετωπίζεται ούτε προλαμβάνεται με φάρμακα και ο μόνος τρόπος θεραπείας είναι η αφαίρεση του θολωμένου φακού και η αντικατάστασή του απο τεχνητό.

Ο φυσικός φακός του ματιού βρίσκεται πίσω απο την ίριδα (το χρωματιστό τμήμα του ματιού), μέσα σ’ενα διαφανή σάκο που λέγεται περιφάκιο. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο (υπερώδης ακτινοβολία) και το κάπνισμα.

Μερικές φορές μπορεί να προκληθεί απο τραυματισμό, ορισμένες παθήσεις (σακχαρώδης διαβήτης, φλεγμονές του ματιού κ.α.) ή φάρμακα, όπως η χρόνια χρήση κορτιζόνης. Σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί και ενα παιδί να γεννηθεί με καταρράκτη (συγγενής καταρράκτης), ιδίως αν η μητέρα νοσήσει απο ερυθρά κατά την εγκυμοσύνη.
Δεν προλαμβάνεται ούτε θεραπεύεται με φάρμακα και μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης είναι η χειρουργική εξαίρεση του φυσικού φακού και η αντικατάσταση του με τεχνητό.

 

 

Τα κύρια συμπτώματα είναι:

• Θάμπωμα με προοδική μείωση της όρασης για μακριά ή για κοντά. Η όραση γίνεται ολοένα και λιγότερο σαφής.

• Λάμψεις και αντανακλάσεις γύρω απο ορισμένα αντικείμενα

• Εξασθενημένη αντίληψη χρωμάτων

• Έντονη ενόχληση στον ήλιο

• Δεν υπάρχει πόνος

Όλα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες όπως:

• Οδήγηση, ειδικά το βράδυ ή σε πολύ δυνατό φώς

• Διάβασμα ή παρακολούθηση τηλεόρασης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, στα αρχικά στάδια μεριών τύπων καταρράκτη, το διάβασμα επιτυγχάνεται χωρίς γυαλιά.

• Ράψιμο ή άλλες ασχολίες που απαιτούν λεπτομερή παρατήρηση των αντικειμένων

Βασιζόμενοι στα συμπτώματά σας, εσείς και ο οφθαλμίατρός σας θα αποφασίσετε απο κοινού, για το πότε θα γίνει η επέμβαση.
Δεν είναι αλήθεια οτι ο καταρράκτης πρέπει να είναι «ώριμος» για να αφαιρεθεί. Με τις νέες τεχνικές (φακοθρυψία, laser) αυτή η αντίληψη αποτελεί πλέον παρελθόν.
Αντιθέτως μάλιστα, η αφαίρεση ενός υπερώριμου σκληρού καταρράκτη κάνει την επέμβαση δυσκολότερη.

Η χειρουργική του καταρράκτη μέχρι σήμερα

Η τεχνική αφαίρεσης του καταρράκτη έχει περάσει απο πολλά στάδια εξέλιξης.
Αρχικά, οι επεμβάσεις γίνονταν με αφαίρεση του φακού μαζί με το περιφάκιο. Η μέθοδος αυτή, που λέγεται ενδοπεριφακική, περιελάμβανε μεγάλες χειρουργικές , τομές, π&omicronomicron;λλά ράμματα και συνοδευόταν απο υψηλά ποσοστά επιπλοκών. Σε μια επόμενη τεχνική, την εξωπεριφακική, έγινε προσπάθεια να διατηρηθεί το περιφάκιο με αφαίρεση ακέραιου του φακού μέσα απο μια αρκετά μεγάλη χειρουργική τομή (10-12mm), που και αυτή χρειαζόταν ράμματα.
Η πραγματική επανάσταση ήλθε με τη φακοθρυψία, μια ελάχιστα τραυματική για το μάτι τεχνική, κατά την οποία μέσα απο δύο τομές μικρότερες απο 2-2mm και με τα κατάλληλα εργαλεία ο χειρουργός οφθαλμίατρος δημιουργεί ενα κυκλικό άνοιγμα στο πρόσθιο περιφάκιο (καψουλόρηξη) και με τη χρήση υπερήχων και μιας ειδικής αντλίας κατακερματίζει και αναρροφά τον θολωμένο φακό, αφήνοντας τον σάκο «κενό» και έτοιμο να δεχθεί τον ειδικά κατασκευασμένο τεχνητό φακό. Στα μεγάλα πλεονεκτήματα της φακοθρυψίας περιλαμβάνονται η απουσία ραμμάτων και ο βραχύς χρόνος ανάρρωσης.

Την ημέρα της επέμβασης

• Συνιστάται ο ασθενής να συνοδεύεται απο κάποιον συγγενή

• Ο χρόνος παραμονής στη κλινική είναι 2-3 ώρες, λόγω του προεγχειριτικού ελέγχου

• Το προηγούμενο βράδυ θα δειπνήσετε ελαφρά, ενώ την ημέρα της επέμβασης θα πάρετε ενα ελαφρύ πρωϊνό (τσάϊ, γάλα, φρυγανιές)

• Τα φάρμακα που παίρνει (π.χ. πίεσης, καρδιάς) είναι απαραίτητη η κανονική λήψη τους

Η επόμενη ημέρα

Ο ασθενής επιστρέφει κανονικά στις δραστηριότητές του (με προσοχή την 1η εβδομάδα τα σωματικά βάρη)

Τα πλεονεκτήματα της σύγχρονης μεθόδου είναι:

• Όχι ράμματα

• Οχι γενική αναισθησία

• Λιγότερες επιπλοκές

Τέλος, θα πρέπει να πούμε οτι η επέμβαση του καταρράκτη είναι η πιο συχνή αλλά και πετυχημένη χειρουργική επέμβαση στο χώρο της ιατρικής.